Aslıhan Altay Karataş / ANKARA – Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, “Çip Endüstrisi” başlıklı bir araştırma raporu yayımladı. Akıllı telefonlardan insansız hava araçlarına kadar birçok alanda kullanılan çiplerin yerli ve milli üretiminin “stratejik” önemine dikkat çekilen raporda, “Böylece teknolojik ve ekonomik geleceğimiz güvence altına alınacaktır” denildi. Türkiye’de 1 mikrona kadar çip üretimi yapabilen merkezlerin olduğu ifade edilirken, YONCA projesi ile 16 nm (metrenin milyarda biri) FinFET teknolojisinde çip üretimi yapma imkanına kavuşulacağı belirtildi.
Raporda, çiplerin tasarım, araştırma ve geliştirme çalışmalarının uzun zaman aldığı, üretim altyapı ve cihazlarının ise büyük sermaye yatırımı gerektirdiğine işaret edilirken, Kovid-19 pandemisiyle yaşanan küresel çip krizinin ardından ülkelerin kendi yerel pazarlarını güçlendirmeye başladığı belirtildi.
Togg ve İHA’larda…
Türkiye’de çip kullanımının yaygın olduğu alanların başında akıllı telefonlar, otomotiv, savunma sanayi, solunum cihazları ya da MR ve tomografi cihazları ve x-ray cihazlarının geldiğine dikkat çekilen raporda, şunlar kaydedildi:
“Ayrıca ülkemizde üretilen insansız hava aracı (İHA), helikopter, jet uçak, füze ve gemi gibi savunma sanayi ürünlerinde de mikro çip kullanımı yüksektir. Gelişen teknoloji ile birlikte özellikle otomotiv endüstrisinde; akıllı araçların sayısı sensör sistemleri, araçlarda kullanılan yapay zekâ sistemleri ve otonom özellikler arttıkça çip kullanımı da artmaktadır. Gelecekte bu alanlarda yaşanabilecek çip krizinden ülkemizin etkilenmemesi amacıyla çip üretim tesisi yatırım çalışmalarına başlanmıştır. Yapılan çalışmalar ile yerli otomobilimiz Togg, Kızılelma, ANKA ve yerli İHA’ların çip gereksinimlerindeki olası sıkıntıların önüne geçilmiş olacaktır.”
Kuantum devreye giriyor!
1 mikrometre veya 1 mikron, milimetrenin binde birine, metrenin ise milyonda birine eşit olan uzunluk birimi. Örneğin bakteriler ve hücreler mikrometre ile ifade edilebiliyor. Nanometre (nm) ise 1 metrenin milyarda 1’i. Ölçek bu kadar küçülünce kuantum etkileri devreye girmeye başlıyor.
Yerli üretimle ‘bağımsızlık’
Türkiye’de çip üretimine de değinilen raporda, ilk yerli işlemci ÇAKIL’ın TÜBİTAK Bilgem ve Aselsan iş birliği ile geliştirildiği hatırlatıldı. Başlatılan YONCA (Çok Çekirdekli Mikroişlemci Geliştirme Projesi) ile de Türkiye’de ilk kez 16 nm (metrenin milyarda biri) boyutunda çip üretme imkanına kavuşulacağı belirtildi. Raporda, şunlar kaydedildi:
“Ülkemizde 1 mikrona kadar üretim yapabilen, aralarında savunma sanayi firmaları ve üniversitelerin de bulunduğu yaklaşık 10 adet araştırma ve geliştirme merkezi bulunmaktadır. ÇAKIL’ın savunma sanayiinde atış kontrol, insansız hava aracı (İHA), güdüm, oto pilot, uçuş kontrol, radar, sonar vb. gibi sinyal işleme ve görev yönetimi uygulamalarında kullanılması hedeflenmiştir. YONCA projesi ile askeri ve kritik sivil uygulamalar için kendi donanımımızın tasarlanması amaçlanmaktadır.”
Bu projeyle hem temin risklerinin ortadan kalkacağını, hem de temel bir teknolojik yetenek kazanımı sağlanacağını belirten raporda şunlar aktarıldı:
“Bu proje kapsamında yurt dışından temin edilen önemli IP’lerin yerli imkânlar ile geliştirilmesi ve bu konuda ülke olarak bağımsızlığın kazanılması hedeflenmektedir. Ayrıca oldukça büyük ve ciddi teknoloji birikimi gerektiren söz konusu proje kapsamında ülkemizde bugüne kadar yapılmamış olan 16 nm FinFET teknolojisinde bir çip üretimi yapma imkânı ortaya çıkmıştır. YONCA kapsamında elde edilen bilgi birikimi kullanılarak proje akabinde kritik çiplerin de özgün ve milli olarak, daha ileri üretim teknolojilerinde (< 7 nm) üretilmesi amaçlanmaktadır.”
Raporda Türkiye’nin Katar ile birlikte yaklaşık 60 milyon dolar çip yatırımı yapacağı aktarıldı.
